Het belang van specials: efficiëntie en kwaliteit in elke klus

In de wereld van de verspaning draait alles om precisie, efficiëntie en kwaliteit. Het juiste gereedschap is essentieel om optimale resultaten te bereiken. Bestaat het juiste gereedschap niet? Dan zal je werkstuk toch op de één of andere manier gemaakt moeten kunnen worden. Een special of semi-special is dan de beste en vaak ook de enige optie. We gaan dieper in op waarom je zou moeten kiezen voor special, wat het allemaal inhoudt en hoe het kan bijdragen aan verbeterde prestaties en hogere productiviteit.

Het verschil tussen specials en semi-specials

Het woord special zegt het eigenlijk al: het is een speciaal gereedschap, dus niet standaard te verkrijgen. Een special wordt ontwikkeld op aanvraag en op een specifieke situatie afgestemd. Het gereedschap wordt dan iedere keer op maat gemaakt.

Een semi-special is een gereedschap dat gemaakt wordt op basis van een standaard, bestaand ontwerp. Daar voeg je dan specifieke eigenschappen aan toe, zoals een afwijkende lengte, een afwijkende bouwmaat, in plaats van een fase een radius aan de frees maken of andersom. Een productieproces kan bijvoorbeeld net weer baat hebben bij een wat langere standtijd. Er wordt dan bekeken hoe de geometrie van een standaard, universele frees zo gefinetuned kan worden op het toe te passen materiaal voor een hogere productiviteit.

De keuze voor specials of semi-specials

Als het aankomt op complexe vormen, moeilijke materialen of hoge toleranties, dan komen specials echt tot zijn recht. Dit gereedschap is ontworpen om aan specifieke eisen te voldoen, zoals het bewerken van exotische legeringen, het produceren van kleine en nauwkeurige onderdelen of het verminderen van trillingen tijdens het verspaningsproces. Als het om zo’n hele specifieke vraag gaat, dan wordt daar een special voor gemaakt en zo mogelijk een semi-special.

Voordelen van specials

• Als je een special hebt, combineer je vaak meerdere gereedschappen in één gereedschap. Moet je ergens een contour of een vreemde vorm aan een werkstuk maken? Dan zou je dat met verschillende gereedschappen kunnen doen. Door gebruik te maken van een gereedschap dat specifiek is ontworpen voor bepaalde taken, kun je de verspaningstijd verkorten en de productie-output verhogen. Specials kunnen functies bevatten zoals geoptimaliseerde snijkanten, koelmiddelkanalen en geometrieën die de spanenafvoer verbeteren, waardoor de bewerkingen soepeler verlopen en de cyclustijden worden verkort. Efficiënter werken dus!
• Specials bieden een verbeterde precisie. Deze gereedschappen zijn vaak geoptimaliseerd voor specifieke bewerkingen, waardoor ze in staat zijn om nauwkeurigere sneden en contouren te produceren. Dit vertaalt zich in strakkere toleranties en betere afwerkingen, wat vooral cruciaal is bij toepassingen waarbij kleine fouten grote gevolgen kunnen hebben, zoals de luchtvaart-, medische of high tech industrie.
• Bovendien bieden specials vaak een langere levensduur in vergelijking met standaardgereedschap. Doordat het gereedschap is ontworpen om specifieke materialen en bewerkingen aan te kunnen, is het beter bestand tegen slijtage. Dit betekent dat je minder vaak gereedschap hoeft te vervangen, wat zowel kostenbesparend als tijdbesparend is op de lange termijn.

Nadelen aan het inzetten van specials

Hoewel specials veel voordelen bieden, zijn er ook enkele nadelen waar rekening mee moet worden gehouden:

• Als een special versleten is, dan is het naslijpen eigenlijk bijna niet te doen, omdat er toch een bepaalde vorm en maat aan zit. Dan gaan de specifieke maten buiten de toleranties vallen.
• Een special is vaak duurder dan standaard gereedschap. Het ontwerp en de fabricage zijn afgestemd op specifieke bewerkingen en materialen. Dat brengt hogere kosten met zich mee.

Het is belangrijk om een goede kosten-batenanalyse te doen. Wegen de extra kosten op tegen alle voordelen, zoals de tijdswinst die een special kan opleveren.

De stappen van aanvraag tot special

1. Bij de basis is het van belang dat het complete plaatje bekend is. Alle benodigde gegevens voor het gereedschap moeten beschikbaar zijn. De vragen die nooit mogen ontbreken zijn: op welk materiaal ga je dit toepassen? Wat zijn de benodigde toleranties?
   Zo nodig kan een technisch specialist ter plaatse gaan kijken naar de machine en het te maken werkstuk. Zo kan er op maat bepaald worden wat er nodig is.
   Er zijn twee manieren hoe de vraag ingediend kan worden:
   • Een tekening aanleveren, die gedeeltelijk of geheel uitgewerkt is met het benodigde aantal snijkanten. Dit moet dan gecontroleerd worden of het maakbaar is en het gewenste resultaat gaat leveren.
   • De tekening van het product als uitgangspunt nemen. Welke special of semi-special is geschikt om het product te maken? Je kunt een special het beste ontwikkelen, als je ziet welk product er gemaakt moet worden. Dan kun je ook zien hoe het bewerkt gaat worden. Zo kan bekeken worden of de voorbedachte freesstrategie ook geschikt is of een ander passend advies gegeven worden over het best geschikte gereedschap.
2. Is het plaatje compleet, dan kan er bekeken worden of het ook maakbaar is. Klopt de aanvraag die er ligt? Dan kan er een start gemaakt worden met de werkvoorbereiding.
3. Dan start het programmeren. Voor het bepalen van de geometrie gaat de werkvoorbereiding in overleg met de programmeur en in sommige gevallen ook met de kwaliteitsmanager. Alle eigenschappen worden dan geprogrammeerd met de informatie, die werkvoorbereiding aanlevert. Het gaat dan bijvoorbeeld over welke hoeken of hoeveel snijkanten het gereedschap moet hebben. De daarbij behorende schijven worden dan gekozen. Uit het programmeren rolt een slijptekening van het gereedschap, waar alles op staat. Dan kan het slijpproces beginnen!
4. De volgende stap is het daadwerkelijk maken van het gereedschap. Daarna volgt de kwaliteitscontrole. Het gereedschap wordt gecontroleerd of wat er op tekening is gezet ook daadwerkelijk het resultaat is. Daarvoor worden professionele meetmachines ingezet.
5. Als dit gewenst is, wordt het gereedschap voorzien van een code door middel van laseren. Ook kan het gereedschap voorzien worden van een coating. Als laatste stap wordt het gereedschap verpakt voor verzending.

Levertijd hoeft geen probleem meer op te leveren

Vaak wordt levertijd ook benoemd als nadeel van specials en semi-specials. Maar ook daar is tegenwoordig een antwoord op. Het is ook mogelijk om bepaalde specials binnen 24 uur gereed te hebben.

Als alles duidelijk is, kan de special ook heel snel gemaakt worden. Om het gereedschap klaar te hebben binnen 24 uur valt of staat het allemaal met hoge prioriteit en goede onderlinge communicatie. Alles moet goed op elkaar aansluiten.

Toekomst van specials en semi-specials

Waarom zie je dat heel veel fabrikanten geen specials of semi-specials maken? Puur omdat door die enkele stuks de machine veel stil staat. Dat komt doordat je veel aan programmeren en bijstellen bent. Maar de vraag is er toch en zal er ook blijven. Des te meer reden voor specialisten om hierin te blijven voorzien. De keuze voor specials biedt talloze voordelen op het gebied van precisie, efficiëntie en duurzaamheid.

Heeft u een uitdaging en vind je het antwoord niet in standaard gereedschap? Onze technisch adviseurs helpen je graag hierbij. Zo nodig komen ze ter plaatse om een advies op maat te geven.