Gereedschapbeheer in houtbewerking: een punt van aandacht of bijzaak?

Vaak wordt iets dat niet direct resultaat oplevert gezien als tijdrovend. Misschien wordt het zelfs gezien als niet de moeite waard. Gereedschapbeheer is ook vaak zo’n onderwerp. Maar wat als het onder aan de streep kostenbesparend kan zijn? Toch even de moeite waard om hier verder naar te kijken!
Gereedschapbeheer is een heel breed begrip. Het gaat van weten wat je in huis hebt en hoe lang je ermee kan doen tot het gehele herslijpproces. Maar ook financiën en een stuk procesoptimalisatie valt of staat met een juist gereedschapbeheer. Eén ding is duidelijk: het doel van gereedschapbeheer is de continuïteit van het productieproces waarborgen.

De belangrijkste uitdagingen op het gebied van gereedschapbeheer

Bij veel bedrijven in de houtindustrie is gereedschapbeheer een ondergeschoven kindje. Er is niet inzichtelijk hoeveel gereedschappen of welke gereedschappen ze in omloop hebben. Welke van die gereedschappen hangen er in de machine? Welke zijn er bij de slijper? Wat zijn de uitgaven omtrent gereedschappen? Niemand binnen het bedrijf heeft daar dan eigenlijk een idee van. Het kan dan in sommige gevallen ook nog eens om aanzienlijke bedragen gaan. Over het algemeen heerst er de overtuiging om pas gereedschap te kopen, als het nodig is. Als je inzicht in je gereedschapbeheer mist, dan kun je voor vervelende verrassingen komen te staan.

Een goede slijperij kan meer inzicht bieden door samen te kijken naar:

• welke gereedschappen er in je machine hangen;
• de doorlooptijd van die gereedschappen;
• welke gereedschappen handig zijn om op voorraad te hebben;
• welk gereedschap je kiest voor welke specifieke bewerking (bijvoorbeeld vanwege de standtijd).

De gevolgen van slecht gereedschapbeheer
Slecht gereedschapbeheer zorgt voor problemen in je productieproces. Je grijpt een keer mis en krijgt te maken met downtime. Downtime kost onder aan de streep veel meer geld. Je kunt beter twee extra frezen op voorraad leggen, dan je machine stilzetten. Daarnaast zorgt het ook voor stress in de organisatie, omdat planningen opgeschoven moeten worden. Ook worden je klanten ontevreden, vanwege late leveringen. Een goed voorraadbeheersysteem zorgt ervoor dat je minder stilstand hebt. Misgrijpen op gereedschap dat moet je als verspaner te allen tijde proberen te voorkomen!

Hoe zorg je ervoor dat de juiste gereedschappen op het juiste moment beschikbaar zijn voor het productieproces?
De beschikbaarheid van gereedschap gaat om keuzes maken op dat gebied in hele brede zin van het woord. Het is van belang je productieproces gewaarborgd wordt, zodat je een optimaal productieproces blijft houden.

Bij optimaal kun je dan denken aan opslag, onderhoud en voorraadbeheer. Bij de verspaner zelf moet er op locatie een goed inzichtelijk voorraadbeheerssysteem zijn. Het allersimpelste is een grijpvoorraad en een back up voorraad: vijf boortjes van diameter acht in bakje één en vijf boortjes in bakje twee. Op het moment dat de vijf boortjes in bakje één op zijn verschuift bakje één naar bakje twee en worden er dus vijf nieuwe boortjes besteld voor bak twee. Dat is echt heel basic voorraadbeheer om ervoor te zorgen dat je altijd gereedschap op voorraad hebt.

De financiële kant van gereedschapbeheer
Ook de financiële kant moet bekeken worden voor een optimaal gereedschapsbeheer. Het is zeer aan te raden om je gereedschapskosten goed onder controle te houden. In deze tijden wil je toch het liefst weten waar je aan toe bent. Geen onverwachtse prijsstijgingen, waardoor je of minder winst maakt of je klant moet opzadelen met extra kosten. Geen onzekerheid of gereedschappen wel op tijd geleverd worden met het gevaar dat je productie stil komt te liggen.

Is dat iets dat je wilt voorkomen, dan is een raamcontract iets dat goed bij je bedrijf past. Je spreekt met je slijperij een bepaald aantal gereedschappen af tegen een vaste prijs, voor een vaste periode. Je kunt dan je gereedschappen op afroep netjes op tijd en tegen bekende prijzen geleverd krijgen. Wel zo mooi in een tijd dat alles steeds duurder wordt!

Wat te doen bij afkeur?
Afkeur van gereedschap is ook een onderwerp, waar je goede afspraken over moet maken met je slijperij. Want stel je voor een zaag heeft teveel tanden kapot of is gewoon op. Wat doe je dan? Is er gelijk een nieuwe zaag uit voorraad leverbaar en lever je die dan ook gelijk uit? Of ontvang je liever eerst prijsopgaves of bepaal je later wel wanneer je een nieuwe zaag besteld (en ben je dan weer net te laat)? Dat zijn allemaal scenario’s, die voortkomen uit de afkeur van een gereedschap en waar je bij voorbaat al stil bij hebt moeten staan.

De rol van automatisering in gereedschapbeheer
Een geautomatiseerd productieproces levert de meeste uitdaging op. In zo’n productieproces is goede kennis over de standtijd en optimale inzet van groot belang, omdat de machine maar door blijft gaan anders. Het beste is dan om bepaalde testen te doen. Dan weet je na hoeveel producten je een bepaalde frees of zaag moet wisselen. Vanwege het testen en registreren kun je je proces tot in perfectie optimaliseren.

Hoe verbeter je de efficiëntie en effectiviteit van je gereedschapbeheer?
Goed registreren blijft de uitdaging. Niet alle machines kunnen bijhouden hoeveel meter of hoeveel zaagsneden ze gefreesd of gezaagd hebben. Dat is iets dat bij de aanschaf van een machine vaak als iets kleins beschouwt wordt, maar meten is weten. En op het moment dat je die functie wel op je machine hebt, dan kun je daar veel voordeel van hebben.

Voorbeeld
Op tijd je frees wisselen kan veel kosten besparen. Weet je vooraf dat je na drie kilometer je nestingfrees moet wisselen om afkeur te voorkomen? Dan kun je deze frees weer via een herslijpservice weer optimaal inzetbaar laten maken. Heb je dat niet inzichtelijk en ga je te ver door? Dan zit er niets anders op dan een compleet nieuw gereedschap aan te schaffen. Het kan er ook nog voor zorgen, dat je je te bewerken materiaal onnodig beschadigt. Dat betekent weer dat je geen fatsoenlijke producten aflevert.

Verpakking en onderhoud
Wat je ook veel voordeel op kan leveren is simpelweg je gereedschap goed verpakken. Een zaag moet na gebruik in een doos zitten. Op veel plekken worden zagen op elkaar gestapeld, waardoor de hardmetalen tanden tegen elkaar aan komen. Of de botte frezen worden los in een bak gegooid met als gevolg dat alle frezen tegen elkaar aankomen. Zorg goed voor je gereedschap! Want van dergelijke manier van omgaan met gereedschap krijg je onnodige beschadigingen en maak je dus onnodig kosten.

De trends op het gebied van gereedschapbeheer
Een trend die een uitdaging oplevert binnen gereedschapbeheer is de samenstelling van platen, materialen en de kwaliteit daarvan. De samenstelling van de materialen zijn kwalitatief wel echt aanzienlijk veranderd. Dat maakt het moeilijker om tegenwoordig eenzelfde standtijd te behalen met een frees in vergelijking met drie jaar geleden. Er zijn steeds meer verschillende toplagen, maar ook de samenstelling is minder betrouwbaar. Het ene plaatmateriaal bevat wat meer zand of juist weer wat meer mineralen. Daardoor zijn die materialen steeds moeilijker te verspanen.

Dus wat levert goed gereedschapbeheer op?
Daar kun je heel kort over zijn: geld! De continuïteit van jouw productieproces levert indirect veel geld op. Je hebt tevreden klanten, een goede en betrouwbare planning zonder dat je voor verrassingen komt te staan en niet in de laatste plaats: blij en tevreden personeel!

Wil je meer inzicht in je gereedschapbeheer en hoe dit kostenbesparend voor jouw bedrijf kan zijn? Onze technisch adviseurs helpen je graag hierbij. Zo nodig komen ze ter plaatse om een advies op maat te geven.